Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ Η ελληνική κοινωνία ξεπερνά με εντυπωσιακό τρόπο τα ομοφοβικά σύνδρομά της, την ώρα που τα ρατσιστικά απωθημένα της χτυπάνε «κόκκινο». Στην πρώτη περίπτωση, βοηθιέται από την, κατά συρροή, το τελευταίο διάστημα παρουσίαση και μάλιστα με επιτυχία θεατρικών κειμένων με εμφανή ή συγκαλυμμένη γκέι θεματολογία.
Οι εμβληματικοί «Αγγελοι στην Αμερική» του Τόνι Κούσνερ αναδείχθηκαν σε γεγονός στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, ενώ η «Λα Τσούγκα» του νομπελίστα Λιόσα συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά με λίστες αναμονής.
Στη σκηνή της «Αθηναΐδας - Ζωή Λάσκαρη» ανέβηκε από την εταιρεία «Lunasol» ένα έργο-μύθος στο χώρο της σύγχρονης γκέι δραματουργίας. Το «The pride» (Περηφάνια) του ελληνικής καταγωγής ηθοποιού και δραματουργού Αλέξι Κ. Κάμπελ, βραβευμένο με Laurence Olivier, Critics' Circle Prize και John Whiting Award. Η μετάφραση είναι της Εμμανουέλας Αλεξίου και η σκηνοθεσία του Σταύρου Στάγκου.
Το θεατρικό έργο που σηματοδότησε «στροφή ζωής» για τον Κάμπελ και φέτος ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο της Στοκχόλμης, ενώ το Φεβρουάριο θα εγκαινιάσει το νέο θέατρο της Νυρεμβέργης, εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους, επιχειρώντας μια κοινωνιολογική ιστορική αναδρομή στην ομοφυλοφιλία. Και απ' ό,τι φαίνεται από τη σχέση των δύο ομοφυλόφιλων, η ομοφοφική Αγγλία του 1958 δεν απέχει πολύ από το απενοχοποιημένο και φιλελεύθερο 2008.
Τους τέσσερις χαρακτήρες, και στις δυο εποχές, ερμηνεύουν οι Πέτρος Λαγούτης, Στάθης Μαντζώρος, Λιλή Τσεσματζόγλου και Δημοσθένης Φίλιππας.
Ο Κάμπελ πρωτοσυστήθηκε στο αθηναϊκό κοινό μέσω της «Απολογίας» του, έργο που προτάθηκε για το βραβείο καλύτερου θεατρικού κειμένου της Βρετανικής Ενωσης Συγγραφέων και παρουσιάστηκε στις περσινές «Αναγνώσεις» του Εθνικού Θεάτρου.
Ο τίτλος «Pride» υπονοεί, αν δεν αποκαλύπτει, τη θεματική του έργου. Ηθελε να δηλώσει ο Κάμπελ «αυτό είναι ένα γκέι έργο»; Κάθε άλλο απαντά. «Η λέξη "pride" προφανώς κατέληξε να προσδιορίζει τα γκέι δικαιώματα, ωστόσο συνεχίζει να αφορά γκέι και στρέιτ».
Ο Κάμπελ, έτσι κι αλλιώς, δεν πιστεύει στις κατηγοριοποιήσεις του τύπου «αυτό είναι ένα γκέι έργο». «Δεν ξεκίνησα να γράφω το "Pride" με τέτοιο στόχο. Εξίσου απεχθάνομαι τη σκέψη "έγραψα ένα έργο για το γκέι κοινό". Οι κατηγοριοποιήσεις είναι περιττές. Είναι το "Κουκλόσπιτο" του Ιψεν ένα γυναικείο έργο ή το "Περιμένοντας τον Γκοντό" του Μπέκετ ένα έργο για κλοσάρ; Γράφεις έργα για ανθρώπινες υπάρξεις που ενδεχομένως ανήκουν σε μια μειονότητα. Ομως τελικά το έργο συνολικά την ξεπερνάει».
Το ίδιο, υποστηρίζει, συμβαίνει και στο «Pride». «Θα πάθαινα κατάθλιψη αν θεωρούσα ότι το "Pride" αφορά μόνο τους γκέι. Το έργο έχει να κάνει με ανθρώπους που είναι άνδρες, γυναίκες, στρέιτ και γκέι», λέει. «Αν περιοριζόταν στους γκέι θα ήταν ένα κακό έργο. Οπουδήποτε ανέβηκε -Λονδίνο, Ν. Υόρκη, Στοκχόλμη-, οι στρέιτ ανταποκρίθηκαν όπως οι ομοφυλόφιλοι».
Η δράση του κινείται σε δύο επίπεδα και δύο χρόνους. Στη δεκαετία του '50, τότε που η ομοφυλοφιλία ήταν απαγορευμένο και κρυφό «σύμπτωμα», αλλά και στο σήμερα. Ο Κάμπελ αποτυπώνει τη διαφορετική κοινωνική αντιμετώπισή της . «Το '50 στην Αγγλία επικρατούσε η ομοφοβία, που την εξήπτε το ίδιο το κράτος και εισχωρούσε σε όλες τις παραμέτρους του δημόσιου και του ιδιωτικού. Αυτό παρήγε μυστικοπάθεια, ενοχή, μανία καταδίωξης και υποκρισία. Σήμερα αυτά τα σύνορα έχουν εξαφανιστεί».
Δίνοντας τη θέση τους σε κάτι άλλο; «Σήμερα θεωρώ ότι οι κοινωνικές μάχες που δόθηκαν το 1960 και το 1970 κλάπηκαν από τις αγορές. Τα αληθινά μηνύματά τους χάθηκαν. Αν είσαι ανασφαλής με τον εαυτό σου επειδή η κοινωνία κατ' επανάληψη σου έχει πει ότι είσαι ανεπαρκής, αποκτάς αυτοπεποίθηση μέσα από τον καταναλωτισμό. Ολοι θέλουν να ανήκουν κάπου», διαπιστώνει. «Τα '80s σημαδεύτηκαν από το AIDS και οι "Αγγελοι" του Κούσνερ είναι ένα επικό έργο για τα προβλήματα της περιόδου», παραδέχεται. «Το θετικό αποτέλεσμα μετά το μπουμ του AIDS ήταν η πολιτικοποίηση της γκέι κοινότητας στις ΗΠΑ -και κατόπιν στην Ευρώπη-, με αποτέλεσμα αρκετοί να αποκτήσουν μια γερή γκέι ταυτότητα».
Το σύγχρονο κομμάτι του έργου του υπογραμμίζει τον εθισμό των γκέι στο γρήγορο και εύκολο έρωτα; «Απεχθάνομαι το μοραλισμό», λέει ο συγγραφέας. «Απλώς θίγω την υποκρισία της κοινωνίας που βάζει στους γκέι την ταμπέλα του έκλυτου βίου. Τα στερεότυπα επιμένουν και σήμερα».
Τα βασικά προβλήματα της γκέι κοινότητας «διαφέρουν από χώρα σε χώρα», διαπιστώνει ο Κάμπελ. «Η Ισπανία είναι μια εξαιρετικά προδευτική κοινωνία -από τον Φράνκο και τον καθολικισμό οι Ισπανοί έχουν οδηγηθεί σε μια φιλελεύθερη κοινωνία που αγκαλιάζει τα δικαιώματα των γκέι. Οι ρίζες της ομοφοβίας είναι, όμως, βαθιές, ειδικά στις macho κουλτούρες. Πιστεύω ότι ομοφοβικοί είναι αυτοί που τρέμουν για τη σεξουαλική κλίση τους. Αυτό είναι ένα στοιχείο που εξερευνά και το έργο μου».
Το ευρύ κοινό είναι έτοιμο να αποδεχτεί γκέι ήρωες επί σκηνής; «Στην Αγγλία και τις ΗΠΑ, ναι... Δεν γνωρίζω τι επικρατεί στην Ελλάδα.Αλλωστε στόχος του θεάτρου είναι να μας προβοκάρει, να μας ξεβολεύει. Διαφορετικά, θα μέναμε κλεισμένοι στο σπίτι μας και θα παρακολουθούσαμε "Pop Idol"».*
Οι εμβληματικοί «Αγγελοι στην Αμερική» του Τόνι Κούσνερ αναδείχθηκαν σε γεγονός στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, ενώ η «Λα Τσούγκα» του νομπελίστα Λιόσα συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά με λίστες αναμονής.
Στη σκηνή της «Αθηναΐδας - Ζωή Λάσκαρη» ανέβηκε από την εταιρεία «Lunasol» ένα έργο-μύθος στο χώρο της σύγχρονης γκέι δραματουργίας. Το «The pride» (Περηφάνια) του ελληνικής καταγωγής ηθοποιού και δραματουργού Αλέξι Κ. Κάμπελ, βραβευμένο με Laurence Olivier, Critics' Circle Prize και John Whiting Award. Η μετάφραση είναι της Εμμανουέλας Αλεξίου και η σκηνοθεσία του Σταύρου Στάγκου.
Το θεατρικό έργο που σηματοδότησε «στροφή ζωής» για τον Κάμπελ και φέτος ανέβηκε από το Εθνικό Θέατρο της Στοκχόλμης, ενώ το Φεβρουάριο θα εγκαινιάσει το νέο θέατρο της Νυρεμβέργης, εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους, επιχειρώντας μια κοινωνιολογική ιστορική αναδρομή στην ομοφυλοφιλία. Και απ' ό,τι φαίνεται από τη σχέση των δύο ομοφυλόφιλων, η ομοφοφική Αγγλία του 1958 δεν απέχει πολύ από το απενοχοποιημένο και φιλελεύθερο 2008.
Τους τέσσερις χαρακτήρες, και στις δυο εποχές, ερμηνεύουν οι Πέτρος Λαγούτης, Στάθης Μαντζώρος, Λιλή Τσεσματζόγλου και Δημοσθένης Φίλιππας.
Ο Κάμπελ πρωτοσυστήθηκε στο αθηναϊκό κοινό μέσω της «Απολογίας» του, έργο που προτάθηκε για το βραβείο καλύτερου θεατρικού κειμένου της Βρετανικής Ενωσης Συγγραφέων και παρουσιάστηκε στις περσινές «Αναγνώσεις» του Εθνικού Θεάτρου.
Ο τίτλος «Pride» υπονοεί, αν δεν αποκαλύπτει, τη θεματική του έργου. Ηθελε να δηλώσει ο Κάμπελ «αυτό είναι ένα γκέι έργο»; Κάθε άλλο απαντά. «Η λέξη "pride" προφανώς κατέληξε να προσδιορίζει τα γκέι δικαιώματα, ωστόσο συνεχίζει να αφορά γκέι και στρέιτ».
Ο Κάμπελ, έτσι κι αλλιώς, δεν πιστεύει στις κατηγοριοποιήσεις του τύπου «αυτό είναι ένα γκέι έργο». «Δεν ξεκίνησα να γράφω το "Pride" με τέτοιο στόχο. Εξίσου απεχθάνομαι τη σκέψη "έγραψα ένα έργο για το γκέι κοινό". Οι κατηγοριοποιήσεις είναι περιττές. Είναι το "Κουκλόσπιτο" του Ιψεν ένα γυναικείο έργο ή το "Περιμένοντας τον Γκοντό" του Μπέκετ ένα έργο για κλοσάρ; Γράφεις έργα για ανθρώπινες υπάρξεις που ενδεχομένως ανήκουν σε μια μειονότητα. Ομως τελικά το έργο συνολικά την ξεπερνάει».
Το ίδιο, υποστηρίζει, συμβαίνει και στο «Pride». «Θα πάθαινα κατάθλιψη αν θεωρούσα ότι το "Pride" αφορά μόνο τους γκέι. Το έργο έχει να κάνει με ανθρώπους που είναι άνδρες, γυναίκες, στρέιτ και γκέι», λέει. «Αν περιοριζόταν στους γκέι θα ήταν ένα κακό έργο. Οπουδήποτε ανέβηκε -Λονδίνο, Ν. Υόρκη, Στοκχόλμη-, οι στρέιτ ανταποκρίθηκαν όπως οι ομοφυλόφιλοι».
Η δράση του κινείται σε δύο επίπεδα και δύο χρόνους. Στη δεκαετία του '50, τότε που η ομοφυλοφιλία ήταν απαγορευμένο και κρυφό «σύμπτωμα», αλλά και στο σήμερα. Ο Κάμπελ αποτυπώνει τη διαφορετική κοινωνική αντιμετώπισή της . «Το '50 στην Αγγλία επικρατούσε η ομοφοβία, που την εξήπτε το ίδιο το κράτος και εισχωρούσε σε όλες τις παραμέτρους του δημόσιου και του ιδιωτικού. Αυτό παρήγε μυστικοπάθεια, ενοχή, μανία καταδίωξης και υποκρισία. Σήμερα αυτά τα σύνορα έχουν εξαφανιστεί».
Δίνοντας τη θέση τους σε κάτι άλλο; «Σήμερα θεωρώ ότι οι κοινωνικές μάχες που δόθηκαν το 1960 και το 1970 κλάπηκαν από τις αγορές. Τα αληθινά μηνύματά τους χάθηκαν. Αν είσαι ανασφαλής με τον εαυτό σου επειδή η κοινωνία κατ' επανάληψη σου έχει πει ότι είσαι ανεπαρκής, αποκτάς αυτοπεποίθηση μέσα από τον καταναλωτισμό. Ολοι θέλουν να ανήκουν κάπου», διαπιστώνει. «Τα '80s σημαδεύτηκαν από το AIDS και οι "Αγγελοι" του Κούσνερ είναι ένα επικό έργο για τα προβλήματα της περιόδου», παραδέχεται. «Το θετικό αποτέλεσμα μετά το μπουμ του AIDS ήταν η πολιτικοποίηση της γκέι κοινότητας στις ΗΠΑ -και κατόπιν στην Ευρώπη-, με αποτέλεσμα αρκετοί να αποκτήσουν μια γερή γκέι ταυτότητα».
Το σύγχρονο κομμάτι του έργου του υπογραμμίζει τον εθισμό των γκέι στο γρήγορο και εύκολο έρωτα; «Απεχθάνομαι το μοραλισμό», λέει ο συγγραφέας. «Απλώς θίγω την υποκρισία της κοινωνίας που βάζει στους γκέι την ταμπέλα του έκλυτου βίου. Τα στερεότυπα επιμένουν και σήμερα».
Τα βασικά προβλήματα της γκέι κοινότητας «διαφέρουν από χώρα σε χώρα», διαπιστώνει ο Κάμπελ. «Η Ισπανία είναι μια εξαιρετικά προδευτική κοινωνία -από τον Φράνκο και τον καθολικισμό οι Ισπανοί έχουν οδηγηθεί σε μια φιλελεύθερη κοινωνία που αγκαλιάζει τα δικαιώματα των γκέι. Οι ρίζες της ομοφοβίας είναι, όμως, βαθιές, ειδικά στις macho κουλτούρες. Πιστεύω ότι ομοφοβικοί είναι αυτοί που τρέμουν για τη σεξουαλική κλίση τους. Αυτό είναι ένα στοιχείο που εξερευνά και το έργο μου».
Το ευρύ κοινό είναι έτοιμο να αποδεχτεί γκέι ήρωες επί σκηνής; «Στην Αγγλία και τις ΗΠΑ, ναι... Δεν γνωρίζω τι επικρατεί στην Ελλάδα.Αλλωστε στόχος του θεάτρου είναι να μας προβοκάρει, να μας ξεβολεύει. Διαφορετικά, θα μέναμε κλεισμένοι στο σπίτι μας και θα παρακολουθούσαμε "Pop Idol"».*
Γκέι έργα προσεχώς
Τα «Κρυφά απογεύματα» του Δημήτρη Μωραΐτη στη Μικρή Χώρα (πρεμιέρα αύριο) «καταγράφουν» την τραγική κατακλείδα του έρωτα δυο Ιρανών εφήβων, οι οποίοι το 2005 οδηγήθηκαν στην αγχόνη. Τέλος Φεβρουαρίου, ο Δημήτρης Κομνηνός θα σκηνοθετήσει στο «Βικτώρια» το «Fucking Games», ειρωνικότατο πορτρέτο δυο γκέι ζευγαριών με την υπογραφή του Σκωτσέζου Γκρέι Κλεγκ. Δυο γκέι άνδρες είναι οι ήρωες και του «Drunk enough to say Ι love you?», του τελευταίου έργου της Κάριλ Τσέρτσιλ, που θα ανεβεί τον Μάρτιο στο «Από Μηχανής Θέατρο», σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μπερδέκα.
Πηγή: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=220718
Τα «Κρυφά απογεύματα» του Δημήτρη Μωραΐτη στη Μικρή Χώρα (πρεμιέρα αύριο) «καταγράφουν» την τραγική κατακλείδα του έρωτα δυο Ιρανών εφήβων, οι οποίοι το 2005 οδηγήθηκαν στην αγχόνη. Τέλος Φεβρουαρίου, ο Δημήτρης Κομνηνός θα σκηνοθετήσει στο «Βικτώρια» το «Fucking Games», ειρωνικότατο πορτρέτο δυο γκέι ζευγαριών με την υπογραφή του Σκωτσέζου Γκρέι Κλεγκ. Δυο γκέι άνδρες είναι οι ήρωες και του «Drunk enough to say Ι love you?», του τελευταίου έργου της Κάριλ Τσέρτσιλ, που θα ανεβεί τον Μάρτιο στο «Από Μηχανής Θέατρο», σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μπερδέκα.
Πηγή: http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=220718
