Η περυσινή «Στρέλλα» του Πάνου Κούτρα έμοιαζε σαν αλλόκοτο όνειρο. Η εικόνα μιας τρανσέξουαλ, της Στρέλλας, ήταν μια κατασκευασμένη εικόνα του επιθυμητού: ένας άντρας επιλέγει συνειδητά τη μεταμόρφωσή του για να εκφράσει την αλήθεια που είναι συμπιεσμένη μέσα του. Παράλληλα, κι ενώ απομυθοποιείται ο ρόλος του άντρα στην παραδοσιακή οικογένεια, μια παράξενη οικογένεια «νέου τύπου» συγκροτείται και πάλι στη σφαίρα του επιθυμητού. Ο συνεκτικός δεσμός της είναι τα αισθήματα και όχι το αίμα.Στο ίδιο πάνω-κάτω θεματικό μοτίβο κινούνται το γαλλικό «Καταφύγιο» και το αμερικανικό «Τα παιδιά είναι εντάξει». Η δεύτερη ταινία συζητήθηκε αρκετά στην τελευταία Μπερλινάλε, λόγω της Ανέτ Μπένινγκ και της Τζουλιάν Μουρ σε ρόλους δύο ομοφυλόφιλων γυναικών που συζούν και έχουν δύο παιδιά στην εφηβεία.
Ελευθερία επιλογής
Το «Καταφύγιο», στο οποίο ο Φρανσουά Οζόν μπαίνει με μια λανθάνουσα διάθεση για βιβλική παραβολή, ξεκινάει σε ένα άδειο διαμέρισμα στο Παρίσι, με το τελευταίο κοινό «ταξίδι» ενός ετερόφυλου ζευγαριού ηρωινομανών. Ο άντρας πεθαίνει και η κοπέλα, που είναι πιο τυχερή, μαθαίνει πως είναι έγκυος. Παρά τις πιέσεις από τη μεγαλοαστική οικογένεια του νεκρού φίλου της, αποφασίζει να μη διακόψει την κύηση. Μετακομίζει στον Νότο σε ένα σπίτι δίπλα στη θάλασσα, όπου βρίσκει καταφύγιο και ο ομοφυλόφιλος αδελφός του πατέρα του παιδιού της. Οι δυο τους ενώνονται με μια βαθιά φιλική σχέση, που πρόσκαιρα θα γίνει και ερωτική. Στο τέλος, η μητέρα επιλέγει συνειδητά και χωρίς ενοχές να αφήσει σαν «θείο δώρο» το νεογέννητο στα χέρια του ομοφυλόφιλου, που επιθυμεί ένα παιδί αλλά δεν έχει τον τρόπο να το αποκτήσει. Η αποκάλυψη του τέλους αυτής της ιστορίας δεν έχει απολύτως καμία σημασία για μια ταινία όπου το βάρος βρίσκεται εξ ολοκλήρου στην ψυχολογία και όχι στη δράση.
Η αποστροφή που έχει ο Οζόν για το μελόδραμα και η εμμονή του με τη Φύση, ιδιαίτερα με τη θάλασσα, λειτουργούν σαν ένας καταλύτης στη χημεία των ανθρώπινων σχέσεων και υπαγορεύουν το ύφος της σκηνοθεσίας του. Ο Οζόν λατρεύει τον υπαινιγμό του θρίλερ και την αφαίρεση, ταυτόχρονα αισθάνεται περισσότερη σιγουριά στον ρεαλισμό και στη στέρεη δραματουργία. Το βλέμμα του είναι αινιγματικό και όχι ηδονοβλεπτικό. Ο φακός του αγγίζει τα σώματα των ηρώων του με ξεκάθαρο στόχο να μεταφέρει στις εικόνες τις ψυχικές τους διακυμάνσεις, δραματοποιώντας λεπτομέρειες και αξιοποιώντας στο έπακρον τους νεκρούς χρόνους. Σε αυτόν τον ρεαλισμό πατάει μια ζεστή και βαθιά τρυφερή ταινία, που αρχίζει με ένα θάνατο και τελειώνει με μια νέα ζωή, διατυπώνοντας στο ενδιάμεσο το αίτημα για μιαν «άλλη» οικογένεια.
Ο Οζόν διατύπωσε αυτό το αίτημα και πριν από πέντε χρόνια, στο τολμηρό δράμα «Ο χρόνος που απομένει», παρακάμπτοντας τις παγίδες που θα τον εγκλώβιζαν σε μια γκέι θεματολογία. Ενας νεαρός ομοφυλόφιλος, λίγο πριν από το τέλος της σύντομης ζωής του, επαναπροσδιορίζει τη σχέση του με το παρελθόν θέλοντας να κερδίσει τον χρόνο που έχασε. Αποδέχεται την πρόταση ενός ετερόφυλου παντρεμένου ζευγαριού που δεν μπορεί να κάνει παιδιά, εξαιτίας του άντρα, για ένα «όργιο».
Η άπιστη γυναίκα
Στο «Καταφύγιο» διαφαίνεται μια νέα τάξη πραγμάτων για τις γυναίκες. Η μητρότητα δεν είναι πια αποκλειστικά γυναικεία υπόθεση. Στο παρελθόν, η γυναίκα απαλλάχθηκε από το στερεότυπο της νοικοκυράς, τώρα φαίνεται πως αρχίζει να απαλλάσσεται και από το στερεότυπο της μητέρας. Βέβαια, ο Οζόν, από την πρώτη του ταινία, αποδομεί διαρκώς την οικογένεια.
Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο στη δραματική κομεντί της Λίζας Τσολοντένκο «Τα παιδιά είναι εντάξει». Εδώ, ο «γάμος» δύο ομοφυλόφιλων γυναικών διέρχεται τρικυμία όταν τα παιδιά τους, που τα απέκτησαν με δωρεά σπέρματος, αποφασίζουν να μάθουν ποιος δώρισε το σπέρμα. Τα φιλιά στο στόμα της Μπένινγκ και της Μουρ είναι σαν αφρός σε μια γκέι ηθογραφία στην οποία το αίτημα της νέας οικογένειας εμβαπτίζεται στην κολυμβήθρα του πολιτικώς ορθού. Κάποια στιγμή, ένα βότσαλο πέφτει στη λίμνη και η μία εκ των συζύγων δοκιμάζεται, όπως οι άπιστες σύζυγοι στους απόλυτα συμβατικούς ετερόφυλους γάμους, για να πάει η ιστορία μπροστά. Πράγματι, τα παιδιά είναι μια χαρά, οι συμβάσεις, όμως, είναι πιο βαθιές από τα φύλα.
Δείτε
Το καταφύγιο (Le Refuge, 2009)
Κοινωνικό, ψυχολογικό δράμα του Φρανσουά Οζόν. Χαμηλότονο, λιτό και εξαιρετικά στέρεο σε ό, τι αφορά τη δραματουργία του. Μια νεαρή Γαλλίδα ξυπνάει από κώμα σε ένα νοσοκομείο έπειτα από υπερβολική χρήση ηρωίνης. Ενας γιατρός την πληροφορεί ότι ο φίλος της είναι νεκρός, από υπερβολική δόση κι αυτός, και ότι οι αιματολογικές εξετάσεις της έδειξαν πως είναι έγκυος. Μετά την κηδεία, η μεγαλοαστή μητέρα του νεκρού τής ζητάει επίμονα να διακόψει την κύηση. Η κοπέλα αποφασίζει το αντίθετο και φεύγει από το Παρίσι. Δίπλα της θα σταθεί ο αδελφός του πατέρα του παιδιού της, ένας γκέι που νιώθει ασφυξία στο περιβάλλον της οικογένειάς του. Παίζουν: Ιζαμπέλ Καρέ, Λουί Ρονάν Σουαζί, Μελβίλ Πουπό. (Προβάλλεται στις αίθουσες)
Τα παιδιά είναι εντάξει (Τhe Kids Are All Right, 2010)
Αμερικανική δραματική κομεντί της Λίζας Τσολοντένκο। Δύο ομοφυλόφιλες γυναίκες, η Ζιλ και η Νικ, συζούν μεγαλώνοντας τα παιδιά τους, την Τζόνι που ετοιμάζεται να πάει στο κολέγιο και τον Λέιζερ, που αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της εφηβείας. Η ζωή σε αυτή τη διαφορετική οικογένεια κυλάει κανονικά μέχρι την ημέρα που ο Λέιζερ και η Τζόνι ανακαλύπτουν τον άντρα που δώρισε το σπέρμα του στις μητέρες τους. Ο πενηντάρης Πολ εμφανίζεται στο προσκήνιο και ο «τέλειος γάμος» της Ζιλ και της Νικ αρχίζει να κλυδωνίζεται επικίνδυνα. Παίζουν: Ανέτ Μπένινγκ, Τζουλιάν Μουρ, Μαρκ Ράφαλο, Μία Ουασίκοφσκα, Τζος Χάτσερσον (Πρεμιέρα στις 14/10)
Πηγή: Καθημερινή, Άρθρο: Δημ.Μπούρα, Δημοσίευση 26-09-10
